NAZWA¶

tc - pokaż / manipuluj ustawieniami sterowania przepływem

SKŁADNIA¶

tc qdisc [ add | change | replace | link ] dev DEV [ parent qdisc-id | root ] [ handle qdisc-id ] qdisc [ specyficzne parametry ]

tc class [ add | change | replace ] dev DEV parent qdisc-id [ classid class-id ] qdisc [ specyficzne parametry ]

tc filter [ add | change | replace ] dev DEV [ parent qdisc-id | root ] protocol protocol prio priority filtertype [ specyficzne parametry ] flowid flow-id

tc [-s | -d ] qdisc show [ dev DEV ]

tc [-s | -d ] class show dev DEV

tc filter show dev DEV

OPIS¶

Tc używane jest do konfigurowania Sterowania Przepływem w jądrze Linux. Sterowanie Przepływem składa się z:

CIĘCIA (SHAPING)

Gdy ruch jest przycinany to pod kontrolą jest częstość jego transmisji. Przycinanie może być czymś więcej niż tylko zmniejszaniem dostępnego pasma - bywa także używane w celu wygładzenia nagłych przyrostów ruchu, aby sieć jako całość działała lepiej. Cięcia pasma następuje zawsze na wyjściu interfejsu sieciowego.

SZEREGOWANIA (SCHEDULING)

Poprzez szeregowanie transmisji pakietów możliwym staje się zwiększenie interaktywności ruchu, który tego wymaga, przy jednoczesnym gwarantowaniu pasma dla dużych transferów. Takie porządkowanie kolejności bywa również nazywane priorytetyzacją i następuje tylko i wyłącznie na wyjściu.

NADZOROWANIA (POLICING)

Tak jak cięcie pasma dotyczy transmitowania ruchu tak nadzorowanie i preselekcja odnosi się do ruchu, który przychodzi. Selekcjonowanie zachodzi na wejściu.

ODRZUCANIA (DROPPING)

Ruch o natężeniu przekraczającym ustalone pasmo może być odrzucany zarówno na wejściu jak i na wyjściu.

Przetwarzanie ruchu jest kontrolowane przez trzy rodzaje obiektów: dyscypliny kolejkowania (qdiscs), klasy (classes), oraz filtry (filters).

QDISCS¶

qdisc jest skrótem od 'queueing discipline' (dyscyplina kolejkowania) i jest pojęciem podstawowym w rozumieniu sterowania przepływem. Jeśli kiedykolwiek jądro chce wysyłać pakiet do interfejsu sieciowego to pakiet ten jest kolejkowany przy pomocy odpowiedniego obiektu qdisc skonfigurowanego dla tego interfejsu. Zaraz potem jądro próbuje pobrać możliwie największą ilość pakietów z obiektu qdisc (z - nazwijmy umownie - wyjścia z kolejki), aby przekazać je sterownikowi karty sieciowej.

Prostym QDISC jest kolejka 'pfifo', która wcale nie dokonuje przetwarzania napływająch pakietów i jest tylko czystą kolejką FIFO (pierwszy na wejściu, pierwszy na wyjściu). Jej jedyne zadanie to przetrzymywanie pakietów w krótkich chwilach, gdy interfejs sieciowy nie może ich obsłużyć.

KLASY¶

Niektóre obiekty dyscypliny kolejkowania (qdisc) nie są takie proste jak opisany powyżej i mogą zawierać w sobie tak zwane klasy. Klasy te są z kolei swoistymi kontenerami dla innych obiektów qdisc - ruch może być więc kolejkowany w każdym innym obiekcie qdisc, który należy do tych zdefiniowanych wewnątrz klas. Gdy jądro próbuje zdjąć pakiet z takiego klasyfikującego qdisc to może on pochodzić z którejkolwiek z należących do qdisc klas. Dla przykładu qdisc może priorytetyzować pewną część ruchu poprzez usiłowanie zdjęcia pakietów z jednych ze swych kolejek wcześniej niż z innych.

QDISC A KLASY¶

Chociaż istnieją obiekty qdisc (dyscypliny kolejkowania), które mogą w sobie zawierać klasy to nie należy utożsamiać pojęcia qdisc z pojęciem klasy. Klasa jest swoistym slotem, w którym można osadzić potomne qdisc. Klasa sama w sobie nie jest obiektem kolejkującym.

ALGORYTMY KOLEJKOWANIA¶

Niektóre opracowania i tłumaczenia posługują się terminem Algorytmy Kolejkowania. Algorytm kolejkowania to innymi słowy logika działania danego typu qdisc, czyli w praktyce użytej kolejki pakietów. Algorytm kolejkowania może być elementarny lub złożony. Elementarne (podstawowe) algorytmy kolejkowania obecne są w kolejkach, które wyspecjalizowane są w sterowaniu przepływającym przez daną kolejkę ruchem pakietów. Nie mamy w takich kolejkach do czynienia z niczym ponad stosowanie pewnego algorytmu do zarządzania przepływnością tego co do kolejki przychodzi. Algorytmy złożone to jak sugeruje nazwa takie, które stanowią logikę obiektów qdisc zawierających w sobie więcej niż jeden obiekt, a dokładnie wiele obiektów opartych na elementarnych algorytmach. Przykładem implementacji złożonego algorytmu może być obiekt qdisc zawierający klasy, a opisany wcześniej.

FILTRY¶

Filtr jest używany przez kolejki klasyfikujące by określić do jakiej konkretnie kolejki pakiet powinien trafić. Gdy na wejściu kolejki zawierającej podklasy pojawia się ruch to ruch ten musi zostać sklasyfikowany. Aby to osiągnąć możemy zastosować wiele różnych metod. Jedną z tych metod przydzielania ruchu spełniającego jakieś kryteria do konkretnych podklas jest właśnie użycie filtrów. Filtry przydzielamy do obiektów qdisc. Wszystkie podłączone filtry są uruchamiane (tzn. każdy pakiet podlegający danej dyscyplinie kolejkowania jest z nimi porównywany), aż do momentu aż będzie pasował do jakiegoś filtra i powróci z werdyktem. Jeśli żaden filtr nie "złapał" pakietu to mogą być brane pod uwagę jeszcze inne kryteria. Zależy to od typu qdisc.

Jest bardzo istotnym by zauważyć, że filtry są obecne wewnątrz obiektów qdisc - one bezpośrednio nie decydują o tym co się stanie.

BEZKLASOWE QDISC¶

Bezklasowe obiekty qdisc (bazujące na elementarnych algorytmach kolejkowania) są to:

[p|b]fifo

Najprostszy możliwy do zastosowania obiekt qdisc, czyste zachowanie FIFO - pierwszy na wejściu - pierwszy na wyjściu. Możliwy limit to pakiety lub bajty.

pfifo_fast

Standardowy obiekt qdisc jeśli jądro skompilowano z opcją 'Advanced Router'. Zawiera trójwstęgową kolejkę, która honoruje flagi Typu Usługi (TOS), tak jak i priorytet, który może zostać przypisany do pakietu.

red

Losowa Wczesna Detekcja (ang. Random Early Detection - w skr. RED) symuluje fizyczne przeciążenia losowo porzucając pakiety, gdy natężenie ruchu zbliża się do ustalonego limitu. Dobrze radzi sobie ze sterowaniem ruchem masowym, czyli zawierającym duże transfery w dużej ilości.

sfq

Stochastyczne Sprawiedliwe Kolejkowanie (ang. Stochastic Fairness Queueing - w skr. SFQ) tak szereguje kolejkowany ruch, żeby każda 'sesja' miała taką samą zdolność transmisji.

tbf

Filtr Kubełka Żetonów (ang. The Token Bucket Filter - w skr. TBF) jest przewidziany do spowalniania ruchu do precyzyjnie określonej częstości. Świetnie się skaluje do dużych szerokości pasm.

KONFIGUROWANIE BEZKLASOWYCH QDISC¶

Jeśli nie jest obecny klasyfikujący obiekt qdisc, wtedy bezklasowe obiekty qdisc mogą zostać skojarzone tylko z interfejsem sieciowym. Tylko jednen taki bezklasowy qdisc może być przyłączony do jednego urządzenia sieciowego bezpośrednio. Pełna składnia:

tc qdisc add dev DEV root QDISC PARAMETRY-QDISC

By usunąć wprowadź

tc qdisc del dev DEV root

Obiekt qdisc typu pfifo_fast jest ustawiany automatycznie jako domyślny qdisc dla każdego interfejsu sieciowego, jeśli nic jeszcze nie zostało odpowiednio skonfigurowane.

KLASYFIKUJĄCE QDISC¶

Klasyfikujące obiekty qdisc to:

CBQ

Kolejkowanie Bazujące na Klasach (ang. Class Based Queueing) implementuje bogatą hierarchię klas dla dzielenia pasma. Zawiera ono elementy przycinające ruch, jak i możliwości priorytetyzacji. Przycinanie jest przeprowadzane przy pomocy wyliczania czasu bezczynności łącza. Obliczenia bazują na średniej wielkości pakietu i szerokości dostępnego pasma na najniższej warstwie łącza. Ten ostatni parametr może być trudno definiowalny dla niektórych typów interfejsów sieciowych.

HTB

Hierarchiczny Kubełek Żetonów (ang. The Hierarchy Token Bucket) implementuje bogatą hierarchię klas, kładąc szczególny nacisk na zgodność z istniejącymi praktykami. Udogodnienia HTB gwarantują pasmo dla klas i jednocześnie pozwalają specyfikować wysokie limity dzielenia między klasami. HTB zawiera elementy przycinania pasma bazujące na TBF i może priorytetyzować podczepione klasy.

PRIO

Obiekty qdisc typu PRIO są nieprzycinającymi kontenerami dla konfigurowalnej liczby podklas, których kolejki są opróżniane w kolejności. Pozwala to prostym sposobem włączyć priorytetyzację ruchu, gdzie klasy o niższym priorytecie mogą tylko wysyłać, jeśli klasy o priorytecie wyższym nie mają już pakietów do wysłania. By ułatwić konfigurację, domyślnym kryterium są bity Typu Usługi (TOS) z pakietów.

SPOSÓB DZIAŁANIA¶

Klasy tworzą drzewo, gdzie każda klasa ma jednego rodzica. Klasa może mieć wiele potomków. Niektóre obiekty qdisc pozwalają na dodawanie podklas w trakcie działania (CBQ, HTB), podczas gdy inne (PRIO) są tworzone ze statyczną liczbą potomków.

Obiekty qdisc pozwalające na dynamiczne dodawanie podklas mogą mieć ich zero lub więcej. Do tych podklas kierowany będzie potem ruch.

Ponadto, każda klasa zawiera tak zwaną kartę qdisc która domyślnie zachowuje się jak pfifo a każdy dodawany do klasy obiekt qdisc aplikowany jest przed kartą. Qdisc może znów zawierać klasy, lecz każda klasa może mieć tylko jedną taką kartę. Pod pojęciem karty rozumiemy tu domyślnie aktywowany sposób kolejkowania, który jest potem zastępowany przez ten już skonfigurowany.

Gdy pakiet wchodzi do klasyfikującego obiektu qdisc to może być sklasyfikowany i trafić do jednej z zawartych podklas. Są tu dostępne trzy kryteria, chociaż nie wszystkie obiekty qdisc używają wszystkich trzech:

tc filtry

Jeśli do klasy przyłączone są filtry tc to są one rozpatrywane w pierwszej kolejności. Filtr może być uczulony na dowolne pola nagłówka pakietu, jak i na znacznik zapory ogniowej (fwmark) dodany przez mechanizmy ipchains lub iptables działające w jądrze. Zobacz także tc-filters(8).

Typ Usługi (TOS)

Niektóre obiekty qdisc mają wbudowane reguły do klasyfikowania pakietów bazując na polu TOS.

skb->priority

Programy działające w przestrzeni użytkownika mogą zakodować identyfikator danej klasy, która powinna być użyta w odniesieniu do wysyłanych przez program pakietów. Znacznik ten nazywa się 'skb->priority' i można go ustawić przy pomocy opcji SO_PRIORITY.

Każdy węzeł wewnątrz drzewa może posiadać swoje własne filtry, lecz filtry wyższego poziomu mogą także wskazywać bezpośrednio na niższe klasy.

Jeśli klasyfikacja nie powiedzie się to pakiety są kolejkowane do karty qdisc podłączonej do danej klasy. Przeczytaj jednak specyficzne podręczniki, aby uzyskać więcej szczegółów.

NAZEWNICTWO¶

Wszystkie obiekty qdisc, klasy i filtry mają IDentyfikatory, które mogą być albo wyspecyfikowane jawnie, albo też przydzielone automatycznie.

IDentyfikatory skłądają się z dwóch numerów: głównego i dodatkowego. Numery te są oddzielone znakiem dwukropka. Numer główny specyfikuje obiekt nadrzędny qdisc, zaś numer dodatkowy obiekt będący potomkiem.

QDISCS

Obiekt qdisc, który potencjalnie może posiadać klasy zajmuje przypisany mu numer główny, zwany uchwytem (handle), zostawiając przestrzeń nazw numeru dodatkowego dla swych podklas. Uchwyt jest wyrażany np. jako '10:'. Jest w zwyczaju dokładne przypisywanie uchwytu do qdisc, który będzie miał pod sobą potomków.

KLASY

Klasy rezydujące pod qdisc dzielą z obiektem macierzystym numer główny, lecz każda z klas posiada oddzielny numer dodatkowy nazywany identyfikatorem klasy (classid). Identyfikator klasy nie ma związku z klasą macierzystą, tylko i wyłącznie z macierzystym obiektem qdisc. Stosuje się takie samo nazewnictwo jak przy qdisc.

FILTRY

Filtry mają trzyczęściowe IDentyfikatory, które są potrzebne tylko wówczas, gdy używamy hierarchii filtrów opartej na tablicy haszującej Więcej o tym możesz przeczytać w tc-filters(8).

JEDNOSTKI¶

Wszystkie parametry akceptują zapis zmiennoprzecinkowy, z możliwością zakończenia go jednostką.

Pasma lub częstości mogą zostać podane w:

kbps

Kilobajtach na sekundę

mbps

Megabajtach na sekundę

kbit

Kilobitach na sekundę

mbit

Megabitach na sekundę

bps lub czysta liczba

Bitach na sekundę.

Ilość danych może być podana w:

kb or k

Kilobajtach

mb or m

Megabajtach

mbit

Megabitach

kbit

Kilobitach

b lub czysta liczba

Bajtach.

Długości czasu mogą być wyspecyfikowane w:

s, sec or secs

całkowitej liczbie sekund

ms, msec or msecs

Milisekundach

us, usec, usecs lub czysta liczba

Mikrosekundach.

POLECENIA TC¶

Poniższe polecenia są dostępne dla obiektów qdisc, klas i filtrów:

add

Dodaje qdisc, klasę lub filtr do węzła. Dla wszystkich encji musi być podany rodzic (parent) albo przez przekazanie jego IDentyfikatora, albo przez dołączenie bezpośrednio do bazowego urządzenia sieciowego.

Podczas tworzenia qdisc lub filtra możemy nadać nazwę używając jako parametru uchwytu (handle) Klasy zaś mogą być nazywane przy użyciu parametru zwanego identyfikatorem (classid)

remove

Obiekt qdisc może być usunięty przez podanie jego uchwytu, którym może być również 'root'. Wszystkie podklasy i ich karty qdisc są automatycznie usuwane, podobnie jak przypisane filtry.

change

Niektóre encje mogą zostać zmodyfikowane 'na miejscu'. Składnia taka jak w przypadku 'add', z tym wyjątkiem, że nie można zmieniać uchwytu, podobnie zresztą jak rodzica. Innymi słowy, change nie może służyć do usuwania węzła.

replace

Dokonuje niemal atomowej operacji remove/add na istniejącym węźle o podanym identyfikatorze. Jeśli węzeł nie istnieje jeszcze to jest tworzony.

link

Dostępne tylko dla qdisc. Dokonuje zastąpienia (replace) na już istniejącym węźle.

HISTORIA¶

tc zostało napisane przez Alexeja N. Kuznetsova i dodane w jądrach Linux 2.2.

ZOBACZ TAKŻE¶

tc-cbq(8), tc-htb(8), tc-sfq(8), tc-red(8), tc-tbf(8), tc-pfifo(8), tc-bfifo(8), tc-pfifo_fast(8), tc-filters(8)

AUTHOR¶

Stronę podręcznika utrzymuje bert hubert (ahu@ds9a.nl) Niewielkie rozszerzenia i tłumaczenie na język polski napisał paweł wilk (siefca@gnu.org)